“Στρογγυλό” το σχολείο όνειρο του αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτου, στον Άγιο Δημήτριο (VIDEO)

Στη σύγχρονη κοινωνία μας όπως αυτή έχει διαμορφωθεί, είναι πολλοί αυτοί που πιστεύουν στις νέες τεχνολογίες και οραματίζονται ένα σχολείο ανοικτό σ’ αυτές. Ένα σχολείο που να μπορεί να αφομοιώσει τη γενικευμένη χρήση των υπολογιστών σε συνδυασμό με οργανωμένες ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες και κλειστά κυκλώματα αμφίδρομης επικοινωνίας σ’ ένα αντισυμβατικό σχολικό κτήριο, εξαρχής σχεδιασμένο για να υποδεχθεί και να αναδείξει καινοτόμες εκπαιδευτικές πρακτικές. Εκείνο όμως που γνωρίζουν ελάχιστοι είναι ότι ένα τέτοιο σχολείο υπάρχει, έχει μάλιστα σχεδιαστεί πριν από 35 χρόνια και είναι έτη φωτός μπροστά όχι μόνο από την εποχή του αλλά και από το σήμερα.

Πρόκειται για το σχολικό συγκρότημα Αγίου Δημητρίου στην λεωφόρο Παπάγου που οι κάτοικοι του Αγ. Δημητρίου το αποκαλούν ”Στρογγυλό”. Σχεδιάστηκε το 1969 από τον αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτο. Ο ίδιος είναι ελάχιστα γνωστός όχι όμως και τα έργα του όπως το θέατρο του Λυκαβηττού, το εργοστάσιο του Φιξ στη λεωφόρο Συγγρού.

Το 1969 ο ΟΣΚ του δίνει την ευκαιρία να εφαρμόσει στην πράξη τις σκέψεις και τους προβληματισμούς του για το μέλλον της εκπαίδευσης. Ο ίδιος βλέπει πολύ μακριά. Οραματίζεται ένα σχολείο το κέντρο του οποίου είναι στην πραγματικότητα ένα ηλεκτρονικό στρατηγείο. Σε μια εποχή που η τηλεόραση κάνει τα πρώτα δειλά της βήματα διεθνώς ο Ζενέτος διαβλέπει πολύ νωρίς την αξία της σαν εργαλείο μετάδοσης γνώσης και σχεδιάζει αίθουσες και υποδομές εκπαιδευτικής τηλεόρασης σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο, αλλά και κλειστά κυκλώματα τηλεόρασης με ενσύρματες εξόδους για αναμετάδοση εκπαιδευτικών προγραμμάτων, ακόμη και στο σπίτι.

Σχεδιάζει ακόμη μεγάλες αίθουσες που θα διαθέτουν μεγεθυντικό προβολέα τηλεοπτικής μετάδοσης τύπου Cybernox Telebeam (προϊόν υψηλής τεχνολογίας της εποχής) για προβολές υπό τα όμματα όλου του σχολείου καθώς επίσης και μονάδες συνδεδεμένες με ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες και άλλες οπτικοακουστικές πηγές πληροφοριών. Αφήνουμε τελευταίους τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές ή ατομικές και ομαδικές μηχανές διδασκαλίας όπως τους ονομάζει ο ίδιος. Οι αίθουσες που προορίζονται γι’ αυτούς είναι μεγάλες και περιέχουν πολλά μηχανήματα , στο καθένα από τα οποία θα εργάζονται την ίδια στιγμή μαθητές από όλες τις τάξεις.

Η σύλληψη του Ζενέτου καταργεί τη δασκαλοκεντρική δομή της εκπαίδευσης και εφαρμόζει συνεργατικότερες μορφές. Στην πραγματικότητα χαλαρώνει το μοντέλο της τάξης, αφού οι μαθητές θα διαχέονται σε ολόκληρο το κτίριο που θα λειτουργεί σαν μια ενιαία κοινότητα. Για το λόγο αυτό το σχήμα του σχολείου είναι κυκλικό. Υπάρχει η ιδέα του ηλεκτρονικού κέντρου γύρω από το οποίο αναπτύσσεται ακτινωτά το υπόλοιπο κτήριο. Φυσικά ο ίδιος ο Ζενέτος γνώριζε καλύτερα από όλους ότι ένα τέτοιο σχολείο ήταν εκτός ελληνικής πραγματικότητας και δεν επρόκειτο να γίνει δεκτό για πολλά χρόνια. Έτσι σχεδιάζει ένα ευέλικτο αρχιτεκτόνημα σύμφωνα με τις προδιαγραφές που έθετε ο ΟΣΚ , που όμως να μπορεί να μεταβεί εύκολα στη μελλοντική κατάσταση των πραγμάτων.

Το κτίριο παραδίδεται το 1974 και όλοι απορούν γιατί είναι κυκλικό με εσωτερικές αυλές. Οι καθηγητές βρίσκουν βολικό το ότι μπορούν να ελέγχουν τους μαθητές από οποιοδήποτε σημείο στα διαλείμματα και οι μαθητές εντυπωσιάζονται από τις ”περσίδες” τα τσιμεντένια δοκάρια που εξέχουν στις οροφές δίνοντας στο σχολείο μια κάπως διαστημική όψη και από το μεγάλο κλειστό αμφιθέατρο στο υπόγειο κάτω ακριβώς από την κεντρική εσωτερική αυλή. Ελάχιστοι μπορούν να αποκρυπτογραφήσουν την πραγματικότητα. Όλοι φοβόνται μήπως κατά την διάρκεια των σεισμών πέσουν οι περσίδες που αποτελούν ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία του κτιρίου καθώς είναι μελετημένες ανάλογα με την κίνηση του ήλιου, ώστε να επιτρέπουν την είσοδο του σωστού φωτισμού στις αίθουσες.

Ένα καταπληκτικό βίντεο – αφιέρωμα στον μεγάλο αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτο και το δημιούργημά του το θρυλικό Στρογγυλό στον Άγιο Δημήτριο

ΤΑΚΗΣ ΖΕΝΕΤΟΣ – ΤΟ ΚΤΙΡΙΟ ΠΟΥ ΕΠΕΣΕ ΣΤΗ ΓΗ from Greek Architecture on Vimeo.

Ο Τάκης Ζενέτος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1926. Κατά τα χρόνια της κατοχής οργανώνεται στην ΕΠΟΝ. Το 1945 φεύγει με υποτροφία για το Παρίσι, όπου γρήγορα ανακαλύπτεται το εξαίρετο ταμπεραμέντο και ταλέντο του. Το 1956 αφήνει μια έτοιμη καριέρα και επιστρέφει στην Ελλάδα. Όμως καθώς πρεσβεύει μια αρχιτεκτονική για τον άνθρωπο, τον κάτοικο, τον εργαζόμενο και τον περαστικό και όχι για το κέρδος, έρχεται σε σύγκρουση με πολυποίκιλα συμφέροντα που τον απομονώνουν σταδιακά. Εμπνέει λόγω της καινοτόμου φύσης και της προσωπικότητας του όμως παράλληλα συσσωρεύεται η πίκρα για το ανώφελο των αγώνων για τον τόπο που καταστρεφότανε. Τελευταίο πλήγμα ήταν η δολοφονία του ανιψιού του Διομήδη Κομνηνού το 1974. Έκτοτε κλείνεται περισσότερο στον εαυτό του και ακολουθεί μια μοναχική πορεία μέχρι το 1978 οπότε αυτοκτονεί πέφτοντας στο κενό. Σημαντικότερα έργα του είναι η μελέτη του για την πόλη του μέλλοντος με τίτλο ”Ηλεκτρονική πολεοδομία”, το χωροταξικό σχέδιο του Λεκανοπεδίου Αθηνών , δεκάδες βιομηχανικά κτήρια καθώς και σημαντικές πολυκατοικίες και μονοκατοικίες.

Sponsored Links
June 3rd, 2007, 05:30 PM #2
gm2263
The Jedi Will Rise Again
Join Date: Sep 2002
Location: Athens, Greece
Posts: 8,655
Παρακάτω παραθέτω ένα κέιμενο και δικές μου φωτογραφίες από το κυκλικό σχολείο του Ζενέτου. Βρίσκονται σε ένα thread σε αυτό το φόρουμ με θέμα την Ελληνική αρχιτεκτονική σκηνή και τίτλο “Έλληνες αρχιτέκτονες που είστε;”. Η διεύθυνση του είναι και πιστευω πως θα σε ενδιέφερε να ρίξεις μια ματιά. Αν έίναι, καλό θα ήταν να το “ξαναζωντανέψουμε” γιατι ο σκοπός μου ήταν να υπάρξει καθαρά μια αρχιτεκτονική συζήτηση πέρα από κτίρια ή ουρανοξύστες που είναι και το κυρίως πεδίο ενδιαφέροντος μου.

Το κέιμενο είναι στα Αγγλικά για να το δούν και οι υπόλοιποι συμμετέχοντες από το εξωτερικό. Πάντως ο Ζενέτος ήταν μια μεγαλοφυής προσωπικότητα αλλά δυστυχώς, το ψυχολογικό φορτίο που συνεπάγετο αυτό το γεγονός ήταν προφανώς πολύ βαρύ για να το αντέξει…

Quote:
Talking about Takis Zenetos, he is a controversial yet utterly respected figure who explored modernistic forms trying to combine flexibility in functionality with the modernist rigidity.

Besides the “Fix Brewery building” whose shell will be used in order to accomodate the new Athens Museum of Modern and Contemporary Art, Zenetos is also known for another pioneering creation which is yet unknown to the Greek public, although it constitutes one of the most advanced conceptions of modernist architecture in Europe. The Flying Saucer shaped school that “fell to earth” specifically in the residential area of Aghios Dimitrios in Athens.

Also, Zenetos was one of the proponents of “communication through computers” and shared creativity amongst people. Too bad he didn’t live to see today’s developments. For reasons unknown to me, he committed suicide in 1977, just one year after the school in Aghios Dimitrios was completed.

But let’s read first whatever information we can glean out of the very good http://www.culture2000.tee.gr/ site (Visit is, it is an unbelievable source on architecture information about Athens, Paris, and London!!!! ).

Secondary School
Source:
Papagou and Thrasyvoulou Sts, Ayios Dimitrios, Attica, 1970-76
Architects
Takis Ch. Zenetos (1926-1977)

The Secondary School (Junior and Senior) of Ayios Dimitrios constitutes an experimental but utopian creation by Takis Zenetos. The users’ failure to take advantage of the building’s potential has made it a symbol of the chasm between the reality of the large state school buildings and the better future for them envisioned by the architect when he designed it.
Zenetos’s building houses a junior secondary school (gymnasio) for about 1500 pupils in an experimental and innovative circular structure. It has three floors and the ground plan of each floor includes three standardised modules of 160 pupils each, with four classrooms per module which could be converted into a single space. These modules were placed around a central core of audio-visual aids. In direct contact with the core were the facilities for the teaching staff.
The circular articulation was selected by the architect for reasons of economy in the building and flexibility in its future use. In the treatment of the elevations, Zenetos broadened the international brutalist code in an imaginative way.
A stylistic feature of decisive significance is the succession of louvred roofs surrounding the southern semi-circle of the three floors, with a width that fluctuates according to the orientation so as to provide effective protection to the interior without wasting material. The materials that dominate here are concrete and the metal window sashes.
________________
I went to Aghios Dimitrios to find the building one cloudy Synday last May. What I saw left me with mixed feelings. First of all, the building is under refurbishment and so were some additional constuctions next to it, so, what you will see is a bit messy and I am sure its creator wouldn’t like you to see in this condition.
Second, although neither the surroundings and the area, especially the estates to the east of the complex are in their best shape ever, still, the building manages to emanate the spiritual power of its creator. What Zenetos did there was megapolisomancy -urban magic – transformation. It got rusty over the years but as I read in the papers, only temporarily. The school and the rest of the properties are used as school units again and are undergoing a renovation phase. What the outcome will be, we will see soon.
In the beginning I was unhappy with the weather conditions as I wanted blue skies. However, after I got on location I preferred to shoot with the clouds above me. For some reason, the colour of the sky made a worthwhile addition which emphasised the overall atmosphere that I was drawn in that strange Sunday morning in the beginning of May…
As if the soul of the architect was there to make me feel its presence…
Who knows?

-Aerial photo, (C) Dimitris Philipidis, in :Modern Architecture in Greece”, Melissa Publications, 2001.
The Vouliagmenis Avenue branch towards downtown Athens is visivble to the right of the picture

-Various pictures depicting the unusual round shape of the “School that fell to Earth”
-Two panoramas of the rear side of the building

-More views

Quite unique isn’t it? Too bad the whole area is in bad shape, except the residentials nearby…
__________________
«Είπατε τω βασιλεί χαμαί πέσε δαίδαλος αυλά. Ουκέτι Φοίβος έχει καλύβην, ου μάντιδα δάφνιν, ου παγάν λαλέουσαν, απέσβετο και λάλον ύδωρ» – ΕΦΙΑΛΤΗ ΖΩ – ΞΥΠΝAΤΕ ΜΕ!!!

June 3rd, 2007, 05:52 PM #3
MetroGuardian
Registered User
Join Date: Dec 2004
Location: Zurich
Posts: 923
Eξαιρετικός αρχιτέκτονας, πολύ μπροστά από την εποχή του. Δυστυχώς τα υπόλοιπα σχολικά συγκροτήματα κατέληξαν να είναι λίγο πιο άσχημα από τις φυλακές.
__________________
KTIZON

TALLATHENS

June 3rd, 2007, 05:59 PM #4
Arxitektonas
Architect Engineer
Join Date: Jun 2007
Location: Αθήνα/Athens/Athènes/Atene/Atenas
Posts: 1,051
Το “Στρογγυλο” ανακαινισθηκε προσφατα και ειναι πραγματικα ομορφο….
Ο πατερας μου (gm2263 εχετε περιπου την ιδια ηλικια νομιζω, βασικα αν το 63 στο nickname σου σημαινει 1963, τοτε σιγουρα εχετε την ιδια ηλικια) πηγε Λυκειο στο στρογγυλο, απ’το 1979 εως το 1981…..
Οταν ειδε το σχολειο μετα την προσφατη ανακαινιση του, μου ειπε οτι ειναι καλυτερο κι απο οταν πηγαινε αυτος εκει, οταν δηλαδη το κτιριο ηταν μολις 3 ετων(!)

@gm2263: Ο Ζενετος ειναι ο αγαπημενος μου Ελληνας αρχιτεκτονας…Το “Στρογγυλο” δε, εχει ψηφιστει ως το αγαπημενο κτιριο των Ελληνων Αρχιτεκτονων!!!
Επισης πολυ καλος αρχιτεκτονας ειναι και ο Αρης Κωνσταντινιδης, πολυ μεγαλος “φιλοσοφος” της αρχιτεκτονικης και αν δεν κανω λαθος αυτοκτονησε κι αυτος βουτωντας στο κενο….Εχει γραψει κι ενα καταπληκτικο βιβλιο (“Για την Αρχιτεκτονικη”) που μολις τελειωσα να διαβαζω και το συστηνω ανεπιφυλακτα ακομα και σε μη-αρχιτεκτονες.
Για τους fans του Ζενετου επισης, κυκλοφορησε βιβλιο (“Τακης Χ. Ζενετος) το οποιο πηρα και ειναι πραγματικα εντυπωσιακο…..

Οριστε τα 2 βιβλια για τους 2 μεγαλους Ελληνες Αρχιτεκτονες:

“Για την Αρχιτεκτονικη” – Αρης Κωνσταντινιδης
“Τακης Χ. Ζενετος”
June 3rd, 2007, 07:51 PM

ΠΗΓΗ:http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=481589