Όμηρος των αρχαιολόγων η επένδυση του Ελληνικού

 

Του Γιώργου Φιντικάκη/Liberal.gr

Σε αχαρτογράφητα νερά κινείται η επένδυση του Ελληνικού αφού ουδείς γνωρίζει επακριβώς ποια τμήματα έχουν κηρυχθεί αρχαιολογικοί χώροι, ποια θα είναι η αντίδραση του επενδυτή, και κατά πόσο η χθεσινή απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, επηρεάζει τον τελικό βαθμό δυσκολίας του έργου.

Στο δια ταύτα, το μόνο βέβαιο είναι ότι η απόφαση για κήρυξη έστω και αυτών των διάσπαρτων σημείων συνολικής έκτασης 280 στρεμμάτων, θα κρατά σε ένα μόνιμο καθεστώς ομηρίας την επένδυση. Πάντοτε θα εγκυμονεί ο κίνδυνος με τη παραμικρή εύρεση αρχαίων, να ζητούνται επαναοριοθετήσεις, και επεκτάσεις της κήρυξης.

Επιπλέον, και παρ’ ότι το Μαξίμου υποστηρίζει ότι στα επίμαχα σημεία δεν θα υπάρχουν περιορισμοί ως προς τη δόμηση, εντούτοις ήδη έγινε μια πρώτη προσπάθεια του ΚΑΣ να ελέγξει τα ύψη και να τα χαμηλώσει. Στις ενστάσεις που εξέφρασε για το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης (ΣΟΑ) και τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του Ελληνικού, ζητά μεταξύ άλλων να μειωθούν τα ύψη των έξι ουρανοξυστών, 200 μέτρων έκαστος, που προβλέπεται να ανεγερθούν στο σύνολο του ακινήτου. Πλέον, δηλαδή η αρχαιολογία ανακατεύεται και στα ύψη, κάτι που δεν είναι δική της δουλειά. Ταυτόχρονα, ενέκρινε το σχέδιο και τη μελέτη, θέτοντας ωστόσο τον όρο να μείνει αδόμητη η κορυφή Χασανίου καθώς και ο αρχαιολογικός χώρος του Αγίου Κοσμά, το λατομείο, όπως και ο ταφικός περίβολος που μεταφέρεται εντός του μητροπολιτικού πάρκου.

Τα πάντα είναι ακόμη θολά γιατί μπορεί η κήρυξη να αφορά ένα πολύ μικρότερο μέρος από την αρχική πρόταση για 50% της έκτασης, εντούτοις επειδή αφορά ένα σημαντικό κομμάτι της επένδυσης, παραμένει ασαφές τι προβλήματα δημιουργεί. Ούτε ο επενδυτής έχει ακόμη πλήρη εικόνα του τι σημαίνει η χθεσινή απόφαση. Συνάντηση με τις υπηρεσίες του υπ. Πολιτισμού, όπου θα ενημερωθεί για τις ακριβείς συντεταγμένες των 280 στρεμμάτων δεν έχει ακόμη οριστεί, παρ’ ότι χθες υπήρχαν σχετικές πληροφορίες για κάτι τέτοιο. Τόσο η κοινοπραξία, όσο και το ΤΑΙΠΕΔ καθώς επίσης και η Ελληνικόν ΑΕ, προσπαθούν να σταθμίσουν το εύρος των επιπτώσεων στο master plan του έργου, και να καταλάβουν ποια είναι τα νέα δεδομένα που δημιουργεί η απόφαση.

Στο σύνολό τους τα 280 στρέμματα εκτείνονται στο Βορειοανατολικό τμήμα του ακινήτου, όπου ο σχεδιασμός περιλαμβάνει την ανέγερση του Mall, την κατασκευή πολυτελών κατοικιών και άλλων εμπορικών χρήσεων. Άλλα από τα 280 στρ. βρίσκονται στο αμαξοστάσιο του τραμ (περιοχή με ελάχιστους τάφους), άλλα στο λόφο Χασάνι (ο οποίος και δεν έχει αρχαία), και άλλα στους Τράχωνες (όπου και τα αρχαία μπάζα ενός λατομείου). Όμως στο Λόφο Χασάνι προβλέπεται να γίνει ζώνη πολυτελών κατοικιών, και στο αμαξοστάσιο του τραμ, οικιστική ζώνη ανάπτυξης και εμπορικό κέντρο.

Έτερο ερώτημα είναι τι θα συμβεί στην υπόλοιπη έκταση. Σύμφωνα με τη χθεσινή εισήγηση, σε όλο το υπόλοιπο τμήμα του ακινήτου των 6.000 στρεμμάτων, επρόκειτο να εφαρμοστεί το Μνημόνιο Συναντίληψης που έχει υπογράψει από το Μάιο, το υπ. Πολιτισμού με την Ελληνικόν Α.Ε. το οποίο και προβλέπει σφιχτά χρονοδιαγράμματα και διορίες για τις αρχαιολογικές εργασίες, αλλά και συγκεκριμένες δεσμεύσεις του επενδυτή. Εφόσον το χθεσινό ΚΑΣ κατέληγε σε αδιέξοδο, η κυβέρνηση είχε αποφασίσει να φέρει το Μνημόνιο στη Βουλή και να το ψηφίσει, κάνοντάς το νόμο. Το σενάριο αυτό τώρα μάλλον εγκαταλείπεται, παρ’ όλα αυτά, όπως είχε πει δημόσια στη προηγούμενη συνεδρίαση του ΚΑΣ, η πρόεδρος του Μ. Βλαζάκη, «το Μνημόνιο είναι άκυρο, είχα ενημερώσει γι’ αυτό την κα Κονιόρδου». Δεδομένου ότι στην ηγεσία του υπουργείου επικρατούν παρόμοιες αντιλήψεις, ίσως η περαιτέρω νομική θωράκιση του μνημονίου, να είναι απαραίτητη για να περπατήσει το έργο.

Άλλο βασικό ερώτημα αφορά το τι θα πράξει η υπουργός Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου όταν επιστρέψει στις 12 Οκτωβρίου από το Βερολίνο (σ.σ.: συμμετέχει σε παράσταση του σκηνοθέτη Μπόμπ Γουίλσον «Ο Λούθηρος χορεύει με τους θεούς»). Θα κληθεί να αποφανθεί αν θα κάνει τη γνωμοδότηση του ΚΑΣ υπουργική απόφαση ή θα προτείνει δικές της παρεμβάσεις. Μέχρι τα παραπάνω να πάρουν τη μορφή της υπουργικής απόφασης, τα ερωτήματα θα παραμένουν.

Στην κυβέρνηση πάντως εμφανίζονται ικανοποιημένοι με την απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου. Κυβερνητικές πηγές επεσήμαναν με νόημα ότι με τη χθεσινοβραδινή απόφαση του ΚΑΣ «γίνεται ένα μεγάλο βήμα για την υλοποίηση της επένδυσης με τήρηση του νόμου, προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η έγκριση των διαδικασιών από το ΣτΕ».

Η υπόθεση των αρχαίων δεν είναι η μοναδική εκκρεμότητα του Ελληνικού. Εκκρεμούν επίσης η προκήρυξη διαγωνισμού για την παραχώρηση άδειας καζίνο εντός του πρώην αεροδρομίου, η μετεγκατάσταση του αμαξοστασίου της ΟΣΥ (Οδικές Συγκοινωνίες ΑΕ), καθώς και η αποχώρηση άλλων νόμιμων ή παράνομων χρηστών του ακινήτου.